ارزیابی کشت مخلوط سویا (glycine max (l.) merrill.) و همیشه بهار (calendula officinalis l.)

چکیده: به منظور بررسی کشت مخلوط سویا و همیشه بهار، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 7 تیمار به روش سری های جایگزینی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در کرکج اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص برای هر دو گونه، کشت مخلوط ردیفی و چهار ترکیب کشت مخلوط نواری به صورت 2-2، 2-4، 4-4 و 4-6 به ترتیب سویا و همیشه بهار بودند. کشت خالص سویا نسبت به سایر تیمارها دارای درصد پوشش سبز بیشتری بود ولی اختلاف معنی داری با کشت مخلوط نواری 4-6 و 4-4 نداشت. کشت مخلوط ردیفی و کشت مخلوط نواری 4-6 عملکرد خشک گل آذین و گلبرگ در واحد سطح بیشتری را نسبت به کشت خالص همیشه بهار تولید کرد. الگوی کشت مخلوط ردیفی عملکرد خشک گل آذین و گلبرگ بیشتری را از نظر آماری نسبت به الگوی کشت مخلوط نواری داشت. بیشترین و کمترین عملکرد گل در واحد سطح به ترتیب به کشت مخلوط ردیفی و کشت مخلوط نواری 2-2 مربوط بود. عملکرد دانه سویا تحت تاثیر نوع کشت قرار نگرفت و در کشت خالص و در کشت های مخلوط اختلاف معنی داری نداشت. در این بررسی تیمار های 4-6 و ردیفی بیشترین نسبت برابری زمین (ler) را به ترتیب معادل 34/1و 13/1 داشتند که این امر نشانگر سودمندی این دو مخلوط است. مجموع ارزش نسبی (rvt) برای ترکیب های کشت مخلوط ردیفی و کشت مخلوط نواری 2 -2، 2-4، 4-4 و 4-6 (به ترتیب همیشه بهار - سویا) به ترتیب 47/13، 3/8، 05/6 و 3/ 7 بدست آمد. بر اساس این نتایج کشت های مخلوط نسبت به کشت خالص سویا درآمد ناخالص بیشتری تولید کردند.